Montecassino
Cassino, Roma’dan Napoli’ye giderken, Roma’dan 140 km mesafede, Frosinone’ye bağlı bir şehir. Virajlı bir yoldan 10 km gittikten sonra vardığınız 520 metre yükseklikte bir tepede kurulmuş olan Abbey of Montecassino (L’abbazia di Montecassino) çok büyük bir öneme sahip. 1944 yılında II.Dünya savaşının sonlarında bu tepede çok kanlı çatışmalar olmuş. Hem Alman-İtalyan birliklerinden hem de müttefiklerden çok büyük kayıplar olmuş. Her iki tarafın toplam kaybı 100 bini bulmuş. Tepedeki tarihi manastır ağır bombardıman ile dümdüz olmuş. Neyse ki bunun olacağını tahmin eden bazı subaylar, manastırdaki tarihi değeri olan bütün objeleri bir kaç ay önce Vatikan’a kaçırmışlar.
Cassino ve Montecassino civarında 3 şehitlik var. Polish şehitliği, Alman şehitliği ve Commonwealth şehitliği. Bu mezarlıkları gezdiğinizde içiniz burkuluyor. Gözü dönmüş bir kaç canavarın ihtirasları uğrunda gencecik yaşlarında ölen binlerce insan, yan yana yatıyor, bir mezarda hüvel baki yazarken, hemen yanındaki mezarda haç, onun yanındakinde de Yahudi sembolleri var. Hepsi yan yana, kucak kucağa yatıyorlar. Alman şehitliğinde ben derin düşüncelere dalmış gitmişken yanımda bir Alman diplomat gördüm. Kolejde 72 milletten asker ve diplomat vardı. Bu bayan diplomata sordum, Alman şehitliğini gezerken neler hissediyorsunuz dedim, “Nothing special” dedi, yani ciddi bir şey değil, hiç bir şeyin nazikçesi.
