Kosova -

Kosova

Ertesi sabah erkenden Üsküp’den ayrılıp kuzeye doğru hareket ettik. Kuzeyde Kosova var. Başkent Priştine, Üsküp’ün 90 km kuzeyinde, Kosova’nın merkezine doğru. Kosova, 1998-1999 yıllarında Arnavutlarla Sırplar arasındaki savaştan sonra bir süre BM kontrolünde kaldı. 2008 yılında tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Halen 97 devlet tarafından tanınıyor, ancak Sırbistan hala Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak kabul etmiyor. Kosova’nın % 92’si Arnavut. Sırplar % 4’e düşmüş. Türkler ise sadece % 1 seviyesinde. Halk Müslüman. Hala ortalıkta Sırp polislerini görmek mümkün.

Kosova bizim için çok önemli bir yer. 1389’dan 1913’e kadar 520 küsür sene Osmanlı idaresinde kalmış. Murad Hüdavendigar, 1389’da burada, Priştine’de, Kosova ovasında şehid edilmiş, kabrinin bulunduğu yere Meşhed deniliyor. Kosova’da I.Murad ile savaşan ve savaşta öldürülen Sırp Prensi Lazar kutsanmış, bir nevi uluhiyet atfedilmiş, adına kiliseler yapılmış. Murad Hüdavendigar’ı şehid eden Sırp Miloş Obiliç’in adına bir anıt dikilmiş, Meşhed’in kuş uçumu 2 km güneydoğusunda. Miloş anıtı, haritalarda Gazimestan anıtı diye belirtilmiş. Bu bir yanlışlık mı, yoksa bölgenin genel ismi mi bilmiyorum. Ancak bu anıtın 700 metre güneydoğusunda Gazimestan kabri var. Buraya 5 yıl önce bir kere daha gelmiş olan Tayfur bu bölgede rehberimiz. Tayfur, Gazi Mestan’ın Sultan Murad’ın sancaktarı olduğunu söylüyor.

Sultan Murad’ın Meşhedini ziyaret ederken müthiş duygulandık. Hiçbirimizin ağzından bir kelime dahi çıkmadan büyük sultanın kabrini ziyaret ettik. Burada hep bir türbedar aile bulunmuş, hala da var. Özbek asıllı bu aile nesilden nesile 400 yıldır burada türbedarlık görevini yürütmüş. Meşhedin her türlü bakımını ve güvenliğini bu aile sağlıyor. Burada bir de TİKA tarafından yapılan bir müze var.

Meşhed’den sonra Miloş anıtına gittik. Girişini kontrol altına almışlar, kapıda da bir Sırp polisi bekliyor. Anıtın içinden merdivenle yukarıya çıktık. Geniş Kosova ovası buradan net olarak görülebiliyor. Aradan altı asırdan fazla zaman geçmiş, ama insan Kosova savaşını taze taze hissediyor burada. Elbette biz ilk kez geldiğimiz için bu kadar duygu seline tutulduk, bir kaç kere gelinse herhalde aynı şekilde olmaz. Anıttan sonra Gazimestan türbesine gittik. Tepelik bir yerde, gerçekten sancaktar olmasa bile halkın bir saygı ifadesi olarak yaptığı bu türbe de manevi iklimden hissesini almış.

Sultan Murad Meşhedi

42.70193 – 21.10449

Miloş Anıtı

42.69070 – 21.12374

Gazi Mestan Türbesi

42.68564 – 21.13047

Priştine’den sonra 80 km civarında güneybatıda kalan Prizren’e devam ediyoruz.

Prizren, Kosova’nın ikinci büyük şehri. Burada çok sayıda Türk var ve Arnavutlar da dahil herkes Türkçe biliyor. Tam merkezinden Akdere geçiyor. Şehrin merkezi Şadırvan meydanı. Meydandaki çeşmeden su içerseniz buraya tekrar gelirmişsiniz. Taşköprü’den hemen sonra tarihi Sinan Paşa camisi var. Yukarı bakınca tepede Prizren kalesini görüyorsunuz.

Prizren’den sonra Reçan vadisi ve Prevalak geçidinden Makedonya’ya dönüyoruz.